Ontwerper Bregje Jaspers heeft het initiatief genomen om de oorlogspijn van Nijmegen – de verwoesting van het centrum en de vele doden en gewonden van het bombardement op 22 februari 1944 – een zichtbare plek te geven in Nijmegen. Het plan is om de brandgrens van de verwoesting zichtbaar te maken met fysieke markeringen in het straatbeeld van het centrum. De inzet is om deze brandgrens met 800 aanduidingen te tonen. Want dit is het aantal doden van dit dramatische bombardement.
Met 800 bijzondere markeringen krijgt elk slachtoffer symbolisch een herinneringspunt. Bovendien kan straks elke bezoeker van het centrum zien hoe zwaar de stads destijds getroffen is. De markeringen trekken subtiel de aandacht omdat ze glinsteren in het licht. Gekoppeld aan de markeringen komen op enkele plekken ook informatiepanelen over de gevolgen van het bombardement. Elke markering verwijst naar bombardement.
Het idee voor het fysiek tonen van de brandgrens ontstond al in het voorjaar van 2014. Toen is het Routeboekje Brandhaarden Bombardement 22 febr. 1944 uitgebracht met een wandeling met 22 bijzondere verhalen over die dag (ook een initiatief van Bregje Jaspers). Nu willen we dit idee van 2014 voor een markering daadwerkelijk doorzetten. Het routeboekje blijkt namelijk een groot succes. Ruim 4.500 routeboekjes zijn al verkocht en meer dan 1.200 mensen hebben de route meegelopen met een gids van Gilde Nijmegen.
In september is nog een tweede routeboekje verschenen: Brandhaarden Bevrijding, september 1944. Hiervan zijn er reeds 2.500 verkocht. Ook liepen in de laatste drie maanden van 2014 al 400 mensen deze nieuwe bevrijdingswandeling met Gildegidsen mee. Dit alles maakt duidelijk dat er veel interesse is in de oorlogsherinnering, aan de pijn die Nijmegen trof.
In het voorjaar van 2015 pakt ook Gilde Nijmegen de wandelingen aan de hand van de routeboekjes weer op.
Hoe willen we een fysieke markering van de brandgrens van het bombardement realiseren?
Voor het aanleggen van 800 aanduidingen hebben we 48.000 euro nodig. Maar we willen het initiatief al door laten gaan als we 200 plaatjes kunnen gaan leggen. Dat betekent dat we minimaal 12.000 euro nodig hebben.
Om dit bedrag bij elkaar te kunnen krijgen, doen we een beroep op diverse fondsen. Maar onze inzet is vooral om dit herinneringsproject door de Nijmegenaren te laten omarmen. Juist omdat we zien en horen dat het oorlogsverleden leeft, nog steeds verhalen oproept en om uitleg vraagt
Via een sponsoractie willen we mensen nog bewuster maken van de ramp die zich in 1944 voltrokken heeft. In een paar minuten werd destijds het totale stadshart weggevaagd. In het wederopbouwgebied willen we de oorlogsherinnering tonen. De brandgrensroute verklaart zo ook de overgang van de oude naar de ‘nieuwe’ stad.
Iedereen kan voor 60 euro een volledig markeringspunt sponsoren inclusief plaatsing. Het is ook mogelijk een half plaatje of een kwart te financieren (30 of 15 euro). En meer plaatjes sponsoren mag uiteraard eveneens.
De gemeente Nijmegen heeft al laten weten positief te staan tegenover het initiatief. De gemeente wil een bijdrage geven van 3.000 euro en daarbij het onderhoud voor haar rekening nemen en meehelpen met het regelen van de vergunningen. Dus de teller loopt al. Ook zijn er reeds steunbetuigingen van Gilde Nijmegen en de Stichting Oorlogsdoden Nijmegen. In voorgesprekken hebben ook al talloze particulieren positief gereageerd.
We lanceren het initiatief aan de vooravond van de 71e herdenking die zondag 22 februari plaatsheeft in het centrum, onder meer bij het monument De Schommel. Om 13.28 uur – het moment waarop 71 jaar geleden de bommen vielen – is hier een minuut stilte. Zondag lopen ook weer gidsen van Gilde Nijmegen de wandeling vanaf 14.00 uur, vertrek bij de Marienburgkapel.
De inzet is om volgend jaar op 22 februari 2016 het eerste herinneringspunt te kunnen plaatsen. Maar de droom is om de brandgrens dan zelfs al volledig te tonen in het straatbeeld.
Op www.brandgrens024.nl staat alle informatie.
