Dinsdagavond 3 december werd het onderzoek naar de effecten van de A50 en A73
op de gezondheid van omwonenden aan deze snelwegen gepresenteerd aan alle
raads- en commissieleden. Om meer inzicht te krijgen in de milieu- en
gezondheidssituatie van de bewoners die langs deze snelwegen wonen, liet de
gemeente Beuningen dit onderzoek uitvoeren.
Onderzoek naar gezondheid omwonenden A50 en A73
Het onderzoek naar de gezondheid van omwonenden van de A50 en A73 is uitgevoerd door GGD
Gelderland-Zuid, in samenwerking met de academische werkplaats AMPHI. Het onderzoek bestond
uit twee delen:
Onderzoek naar de gezondheidsbeleving van inwoners van Beuningen (ervaren hinder, ervaren
gezondheid en beleving van de leefomgeving). Dit onderzoek is afgenomen in het najaar van
2012. Vragen over de gezondheidsbeleving zijn destijds geïntegreerd in het onderzoek
‘Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen’ van de GGD.
Onderzoek naar blootstelling aan luchtverontreiniging en geluidbelasting en het effect van
verschillende maatregelen op de gezondheid. Dit onderzoek is uitgevoerd op basis van
modelmatige berekeningen.
Wonen bij de snelweg: hoe beleven mensen hun gezondheid?
Het ‘belevingsonderzoek’ is ingevuld door 1680 inwoners van de gemeente Beuningen. In het
onderzoek wordt de gezondheidsbeleving van omwonenden van de A50 en de A73 vergeleken met
de beleving van bewoners die verder van de snelweg wonen.
Uit het onderzoek blijkt dat veel inwoners (78%) hun gezondheid als goed of zelfs zeer goed
ervaren. Wel maakt een deel van hen zich zorgen over zijn/haar gezondheid als gevolg van
milieufactoren. De belangrijkste bronnen van geluidhinder zijn wegverkeer, brommers,
vrachtwagens en buren. Omwonenden van de snelweg ervaren meer hinder (door geluid en door
stof/rook) dan bewoners die niet langs de snelweg wonen. Verder blijkt dat omwonenden van de
snelweg meer slaapverstoring door hard rijdend wegverkeer ervaren, dan bewoners die verder van
de snelweg wonen. Een groot deel van de bewoners (94%) vindt dat de milieusituatie (overlast van
geluid, stank, stof, enz.) het afgelopen jaar (lees: 2011) niet achteruit is gegaan. En, de meeste
bewoners zijn tevreden over hun woning (96%) en woonomgeving (94%).
Berekeningen geluidbelasting, luchtverontreiniging en gezondheid
Het tweede deel van het onderzoek richt zich op het berekenen van de gezondheidseffecten voor
omwonenden langs de A50 en A73. Daarbij is bekeken wat het effect is van de verbreding van de
A50, in combinatie met de geplaatste geluidsschermen. En wat de toename van de
verkeersintensiteit op de A73 voor gevolgen heeft voor omwonenden.
Geluid
Uit de berekeningen blijkt dat omwonenden langs de A50, door de geplaatste schermen, in 2015
gemiddeld 5 dB minder geluidsoverlast hebben. Dit komt de gezondheid ten goede. Minder
omwonenden worden gehinderd door het geluid. Slaapverstoring en het voorkomen van hoge
bloeddruk neemt af. Bij omwonenden aan de A73 neemt de geluidhinder en slaapverstoring iets
toe. Daar neemt de gemiddelde geluidbelasting in 2015 dan ook licht toe (0,3 decibel).
Lucht
Bij de A50 en A73 neemt de luchtverontreiniging (stikstofdioxide-concentratie) de komende jaren
licht toe door meer verkeer. De toename is bij de A50 kleiner dan bij de A73. Dit komt door de
verbeterde doorstroming bij de A50. Deze toename betekent dat de levensduurverwachting van
omwonenden bij de A50 gemiddeld per persoon 5,6 dagen minder is ten opzichte van 2011. Bij de
A73 is dat 8,7 dagen.
Conclusie
• Een groot deel van de bewoners ervaart hun gezondheid als goed. Wel hebben de bewoners
rondom de A50 en A73 in 2011 meer geluidhinder, hinder door stof/rook en slaapverstoring
ervaren dan bewoners die verder van de snelweg wonen. Desondanks is een groot deel van de
bewoners tevreden over de woonomgeving.
• Schermen zorgen voor een duidelijke afname in geluidbelasting. Het aantal ernstig gehinderden
en slaapverstoorden bij de A50 zal halveren. Extra hoge schermen hebben een beperkte
meerwaarde voor de gezondheid.
• De verbreding van de A50 zorgt voor een betere doorstroming van verkeer. Dit heeft een
positieve invloed op de luchtkwaliteit. Door toenemend verkeer zal de NO2-concentratie echter
wel iets toenemen. Dit betekent dat de levensduurverwachting beperkt afneemt.
• Bij de A73 is voor 2015 een lichte toename van geluidbelasting en NO2-concentratie berekend.
Dit zal een licht nadelige invloed op de gezondheid hebben.
• De ervaren ernstige geluidhinder bij de A50 is groter dan verwacht op basis van berekeningen.
Dit kan betekenen dat er ook andere factoren dan alleen de geluidbelasting een rol spelen bij de
ervaren hinder.
De gemeente Beuningen gaat deze onderzoeksresultaten nader bekijken en neemt dan een besluit
of deze resultaten aanleiding geven voor vervolgacties.
